Teşvik Sistemi

Yeni Teşvik Sistemi 15.06.2012 tarihinde yürürlüğe giren 3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve bu Karar’ın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları açıklayan 2012/1 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ile uygulanmaya başlamıştır.

Yeni Teşvik Sistemi, ülkemizin 2023 yılı hedeflerine ulaşmasını sağlamak (dünyanın en büyük 10 ekonomiden biri olmak, 500 milyar dolar ihracat, 25.000 dolar kişi başına gelir), imalatın ithalat bağımlılığını azaltmak ve özel sektör kuruluşları ile yatırımcılardan gelen değişiklik taleplerini karşılamak amacıyla eski teşvik sistemin geliştirilmesi ve revize edilmesiyle oluşturulmuştur.  Bunun yanı sıra 2009 yılında kullanılan 4 kademeli bölgesel haritadan vazgeçilerek İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Çalışmasına (2011) dayanan ve illerin gelişmişlik düzeylerine göre 6 kademeli yeni bölgesel harita hazırlanmıştır. TR63 Bölgesi illerinden Hatay bu haritada 4. Bölgede yer almaktadır.

6. bölgede yer alan illerin en avantajlı destek unsurlarından yararlandığı Yeni Teşvik Sistemi 4 farklı uygulamadan oluşmaktadır:

• Genel Teşvik Sistemi
• Bölgesel Teşvik Sistemi
• Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki
• Stratejik Yatırımların Teşviki

“Genel Teşvik Sistemi” ile teşvik edilmeyecek yatırım konuları (Karar-Ek 4) arasında yer almayan ve asgari yatırım şartlarını sağlayan yatırımlar (1. ve 2. bölgelerde 1 Milyon TL, 3.,4.,5. ve 6. Bölgelerde 500 Bin TL üzeri olan yatırımlar) bölge ayrımı yapılmaksızın KDV istisnası ve Gümrük vergisi muafiyetinden faydalanmaktadır. 

“Bölgesel teşvik uygulamalarında”,  iller itibariyle belirlenen sektörler sabit yatırım tutarı şartlarını (Karar Ek 2) sağlamaları halinde;

• KDV İstisnası
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Vergi İndirimi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
• Faiz Desteği (3., 4.,5. ve 6. bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlar için )
• Yatırım Yeri Tahsisi

Desteklerinden faydalanmaktadır. 

Karar Ek-3’de belirtilen ve asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırım konuları “büyük ölçekli yatırımlar” olarak nitelendirilir ve

• KDV İstisnası
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Vergi İndirimi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi

Desteklerinden faydalanabilir. 

Son olarak ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar Karar Madde 8’de yer alan kriterlerin tamamını sağlamak şartıyla “stratejik yatırım” olarak adlandırılır ve

• KDV İstisnası
• Gümrük Vergisi Muafiyeti
• Vergi İndirimi
• Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
• Faiz Desteği
• Yatırım Yeri Tahsisi
• KDV iadesi

Desteklerinden faydalanabilir. 

TR63 Bölgesinde 2009-2012 yılları arasında Teşvik Başvurusu yapmış 547 proje ile yaklaşık 10 milyar TL’lik yatırım yapılmıştır. 

2012 yılının ilk 6 ayında 63 proje ile 1 milyar 600 milyon TL’lik yatırım yapılırken, Haziran ayından Yeni Teşvik Sistemi yürürlüğe girdikten sonraki 6 aylık dönemde ise 105 proje ile 2 milyar 430 milyon TL’lik yatırım yapılmıştır.  Yeni Teşvik Sistemi ile birlikte Bölgemizde Teşvik Belgesine başvuru sayısı 2012 yılının ilk 6 ayına göre % 66 artmış, sabit yatırım tutarı ise % 52 artmıştır. Aynı dönemleri karşılaştırdığımızda istihdam edilmesi öngörülen kişi sayısı ise  % 185 artarak 3494 olmuştur. 

Örnek Teşvik Belgesi Uygulaması:
Mobilya sektöründe bir firmanın aşağıdaki gibi bir yatırım yaparak 20 kişiyi istihdam edecek varsayalım.

• Arazi-arsa gideri :                                400 Bin TL
• Bina-inşaat gideri :                              300 Bin TL
• Makine-teçhizat gideri :                       200 Bin TL
• Diğer yatırım harcamaları toplamı :     100 Bin TL olmak üzere
• Toplam Yatırım Miktarı :                       1 Milyon TL

Söz konusu yatırım 1 milyon TL’yi aştığı için bölgesel teşvik uygulamalarından faydalanmaya hak kazanır. 

Bu durumda;

• Makine ve teçhizatın, demirbaşların KDV'sini ya da gümrük vergisini ödemez.
• Toplam yatırım tutarı olan 1 Milyon TL'nin % 30'u kadar yani 300 Bin TL'lik kurumlar ya da gelir vergisi indirimi hakkı kazanır. Firma ödemesi gereken vergiyi, indirim miktarı 300 Bin TL'ye ulaşıncaya kadar % 70 indirimli öder. Örneğin firmanın ilk dönem ödemesi gereken vergi tutarı 100.000 TL ise 30.000 TL öder, bu indirimler 300 Bin TL'lik kota tamamlanıncaya kadar sürer. Ayrıca firma 300 Bin TL lik vergi indiriminin % 30’u olan 90.000 TL. lik kısmını teşvik belgesine konu yatırım işletmeye geçmeden (varsa) halen devam etmekte olan faaliyetlerine esas vergilerinden indirilmesini talep edebilir. Bu durumda 300 Bin TL. lik vergi indiriminin 210 Bin TL. si teşvik belgesine konu yatırım faaliyetlerine, 90.000 TL .si de halen devam etmekte olan faaliyetlerine esas vergiden elde edilebilecektir.
• Firma 20 kişilik istihdamla birlikte her ay kişi başına belirli bir sigorta primi öder (Çalışanların maaşını asgari ücreti üzerinden düşünürsek kişi başına yaklaşık 200 TL). Firma 6 yıl boyunca 1 Milyon TL'lik yatırımın % 25'i olan 250 Bin TL'ye ulaşıncaya kadar firma bu sigorta primini ödemez. Örneğin 10 kişinin sigorta primi aylık 2.000 TL, yıllık 24 Bin TL, 6 yılda toplam 144 Bin TL'lik sigorta primini ödemez. Ancak burada önemli olan nokta çalışanların maaşının miktarı ne kadar olursa olsun devlet sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmını karşılar.
• Yatırımın yapılacağı ilçede yer alan organize sanayi veya endüstri bölgelerinde boş parsel bulunmaması durumunda, yatırım tutarı yatırımcının talep ettiği taşınmazın rayiç bedelinin 3 katından az olmamak kaydıyla tahsis edilebilir.  Yani 1 Milyon TL'lik yatırım için rayiç bedeli en fazla 330 Bin TL olan bir hazine arazisi talep edilebilir.
• Firma TL kredilerinde 4 puan, döviz kredilerinde ise 1 puan faiz indirimden yararlanabilir. Faiz indiriminde maksimum tutar 600.000 TL'dir. Yani alınacak kredi karşılığı ödenecek faizin en fazla 600.000’lik kısmı devlet tarafından karşılanır. Bu durumda 1 Milyon TL lik sabit yatırım için bu yatırımın %70’i olan 700 Bin TL kredi kullanılabilir ve bu krediden doğacak faiz giderinin 4 puanlık kısma tekabül eden bölümü devlet tarafından karşılanır.

Ayrıntılı bilgi için Ekonomi Bakanlığı web sitesini (www.ekonomi.org.tr) ziyaret ediniz.