Sektörler

İl sanayisinin sektörel dağılımına bakıldığında, tekstil ve konfeksiyon, gıda, metal işleme, yapı elemanları, kağıt, ambalaj, petro-kimya alanlarında üretim yapıldığı görülmektedir. Bu tesislerde toplam 28 bin 535 kişi istihdam edilmektedir.
En büyük sektör konumunda bulunan tekstil sektöründe, yılda 359 bin ton iplik, 138 milyon metre dokuma kumaş, 49 milyon metre denim, 122 bin ton örme kumaş, 22,7 milyon adet konfeksiyon üretim, yapılmakta; 191 bin ton boya ve kasar işi gerçekleştirilmektedir.
İlde, Türkiye iplik üretiminin %27‟si, dokuma kumaş üretiminin %8‟i gerçekleştirilmektedir.

Kahramanmaraş ilinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 666‟dır. Toplam sanayi işletmesi içerisinde %0,9’luk bir oran ile sanayisi orta gelişmiş illerimiz arasında yer almaktadır.
Kahramanmaraş ilinde bulunan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımına bakıldığında, gıda ürünleri imalatı (%25) ve tekstil ürünleri imalatının (%24) ilk sıralarda olduğu görülmektedir.

Bunu sırasıyla aşağıdaki sektörler takip etmektedir:

• % 13 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı,
• % 6 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı,
• % 6 Diğer madencilik ve taş ocakçılığı,
• % 5 Ana metal sanayi,
• % 5 Giyim eşyası imalatı, kürkün işlenmesi ve boyanması,

Sanayi sicil kayıtlarına göre, Kahramanmaraş ilinde kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı toplam 34.910’dur.
Kahramanmaraş ilinde sanayide çalışanların, %51’i tekstil sektöründe, %13’ü giyim eşyası imalatı, kürkün işlenmesi ve boyanması sektöründe istihdam edilmektedir.
Sanayi istihdamının %87’si işçi, %2’si mühendistir.
Kahramanmaraş ilinde bulunan sanayi işletmelerinin %25’i mikro ölçekli, %55’i küçük ölçekli, %15’i orta ölçekli, %5’i büyük ölçekli işletmelerdir.

Tablo 1 . Kahramanmaraş İli THD sektöründeki İhracat ve İthalat Verileri

Kaynak:http://tuikapp.tuik.gov.tr/disticaretapp/disticaret.zul?param1=2¶m2=9&sitcrev=0&isicrev=3&sayac=5811

Tablo 2. Kahramanmaraş İli Sanayi Envanteri

Kaynak: http://www.kmtso.org.tr/statik.php?file=ekonomik_gostergeler&menuID=18

T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı , 81 İl Sanayi Durum Raporu, Link: http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/81-il-sanayi-durum-raporu-27122013092121.pdf

Kahramanmaraş ilinin ekonomik yapısı Cumhuriyet’in kuruluşundan 1980’li yıllara değin tarım, hayvancılık ve küçük el sanatlarına dayalı olarak gelişme göstermiştir. 1980’li yıllarda başlayan ihracata dayalı büyüme stratejisinden en iyi şekilde yararlanan iller arasında yer alan Kahramanmaraş; “ihracata dayalı” yeni ekonomi politikalarına hızlı bir şekilde uyum göstermeyi başarmıştır.

Geçmişten gelen küçük el sanatlarından bakırcılık ve alüminyumculuğun uzantısı olarak metal mutfak eşyaları sektörü de aynı sanayileşme eğiliminden payını oldukça önemli ölçüde almıştır. KMTSO 2012 yılı verilerine göre yaklaşık 450 sanayi işletmesinin bulunduğu kentte 50’ye yakın firma metal mutfak eşyası sektöründe faaliyet göstermekte ve yaklaşık 3000 kişi bu sektörde istihdam edilmektedir.

Türkiye’ye mutfak eşyası yani çelik tencere, çaydanlık, vb. ürünlerin üretiminde kullanılmak üzere giren hammaddenin yaklaşık %50’si Kahramanmaraş’ta işlenmektedir.
Kent, metal mutfak eşyası sektörü ihracatında önemli bir pazara sahiptir. Başta Avrupa olmak üzere birçok ülkeye satış yapan

Kahramanmaraşlı mutfak eşya üreticilerinin, 2005 yılında 13 milyon 320 bin dolar olan ihracatı, 2009 yılında yüzde 215 artırarak 42 milyon 200 bin dolara ulaşmıştır (KMTSO, 2011)
Kahramanmaraş’ın KOBİ düzeyindeki yıllık üretim hacmi, paslanmaz çelik tencere ve tavalar, çaydanlıklar, düdüklü tencereler, cezveler ve yapışmaz kaplamalı alüminyum pişirme gereçleri ile yurt içi ve dünya çapında yurt dışı pazarlara yapılan sunumlarla yaklaşık 19 milyon adet pişirme gereçleri seviyesine ulaşmıştır. Bir miktar üretim, sipariş üzerine yapılsa da ürünlerin büyük çoğunluğu stoktan satılmaktadır. Bu şekliyle stoklu üretim maliyetleri üretici firmaların üzerinde kalmaktadır.
Bu sanayide gerekli olan hammaddeler paslanmaz çelik, alüminyum ve bazı durumlarda bir dereceye kadar da bakır ve pirinçtir. Metal kaplama, elektro kaplama, yüzey tamamlama ve toz kaplama işlemleri nihai ürün elde etmek için yapılan üretim süreçleri arasındadır.
Çeşitli formlardaki metaller (tabaka, rulo ve profil gibi) anahtar girdilerdir. Üretilecek ürünün boyutlarına gore zımbalama, kesme makineleri kullanılmaktadır. Çaydanlık, tava gibi çeşitli ürünlerde levhadan taslak kesim işlemi el aletleri ile yapılmaktadır. Otomasyon mümkün olsa da bu işlemler elle gerçekleştirilmekte ve ustalık gerektirmektedir.

Tablo 6 Kahramanmaraş’ta Metal Mutfak Eşyası Sektöründe Üretilen Ürünler

Kaynak: KMTSO (2009)

Kahramanmaraş’ta ürün alt segmentleri açılımında yer alan tipik ürünler tencere setleri, tavalar, çorba ve saklama kapları, güveçler, düdüklü tencereler, çaydanlıklar, cezve setleri, sosluk ve sütlüklerdir.

Tablo 7 Türk Sanayisi İçerisinde Kahramanmaraş Bölgesi İhracat Pazar Payı (diğer şehirler aracılığıyla dolaylı ihracat dahil)

Kaynak: Trademap

Firmaların çoğunluğu girdi ürüne dönük hammadde ve proses teknolojisi temelinde oluşan segmentasyon çerçevesinde değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, paslanmaz çelik mutfak eşyaları, yapışmaz kaplamalı alüminyum mutfak eşyaları, kaplamasız mutfak eşyaları ve çaydanlık üreticileri ile diğerleri şeklinde gruplanabilmektedirler. Pişirme gereçlerinin tasarımı ve işlevselliği, kullanıcının gereksinimlerine bağlı olarak geleneksel yerel pişirme tercihlerini oluşturan etnik yemek çeşitlerindeki farklılaşmalar neticesinde değişkenlik göstermektedir. Kahramanmaraş üretici firmaları, mevcut portföylerindeki müşterilerinin temel ve alışılmış ürün taleplerine hitap eden türde ürünler sunmaktadırlar.

Bir diğer öne çıkan sektör olan gıda sektöründe 180’ e yakın firma faaliyet göstermektedir. Dondurma ve biber gerek ulusal gerekse de uluslararası alanda öne çıkan alt sektörler olarak ilin ekonomisine ve tanıtımına büyük katkı sağlamaktadır.

Dondurma
Kahramanmaraş dondurması yöresel bir mamul olduğu kadar, kendine özgü lezzet farklılığı sebebiyle, farklı kültürlerdeki yerli ve yabancı tüketiciler tarafından büyük beğeniyle tüketilen bir süt mamulüdür. Son yıllarda gerçekleşen entegre yatırımlar tamamlandıktan sonra sektördeki işletmelerin toplam kurulu kapasitesi yıllık yaklaşık 40.000 ton’ a ulaşacaktır. 
Kahramanmaraş dondurması sanayileşmeden büyük ölçüde etkilenmiştir. Talebin artmasına paralel olarak butik dondurmacılıktan entegre tesislere sahip, markalaşmış ürünler üreten ve ünü il ve ülke sınırlarını aşmış büyük işletmelere doğru kaymaya başlamıştır.

Kırmızı Biber
Tarım potansiyeli bakımından Türkiye’de 27. sırada yer alan Kahramanmaraş  “Maraş Biberi”nin üretimi ve sanayisi ile ön plana çıkmaktadır. Kırmızıbiber yetiştiriciliği ve biber işletmeleri il merkezi ile Pazarcık ve Türkoğlu ilçelerinde yoğunlaşarak doğal bir kümelenme oluşturmuşlardır. Kahramanmaraş ilinde biber sektöründe faaliyet gösteren 70’e yakın firma bulunmaktadır. Sektörün ilerlemesi ve sektörde markalaşmanın gerçekleştirilmesi doğrultusunda Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası, kırmızıbiberin coğrafi işaret kapsamına alınması ve akredite edilmesi hedefiyle çalışmalar gerçekleştirmektedir.

Kuyumculuk sektörü Kahramanmaraş’ın önde gelen sektörlerinden biri olarak 450’ye yakın firma ve imalathanesi ve yılda 40 ton altın işlenmesiyle İstanbul’dan sonra Türkiye’de ikinci sırada yer almaktadır. (22 ayar altın imalatında ise birinci sıradadır.) Altın işlemeciliği bakımından tecrübenin yüksek olduğu sektörde yaklaşık 3.000 kişi istihdam edilmektedir.

Kahramanmaraş, Türkiye’nin tarımsal üretiminde 27. sırada yer almaktadır. Arazi yüksekliğinin 350 metreden 3.000 metreye kadar çıktığı ilde tarımsal çeşitlilik yüksektir. İlin tarımsal üretiminde gerek üretim alanı gerekse ürün miktarı bakımından en önemli yeri tahıllar ve diğer bitkisel ürünler almaktadır.

İlin 375.309 hektar tarım alanı bulunmaktadır. Tarım arazilerinin %74’ünü tarlalar, kalan kısmını ise meyve, sebze arazileri ve nadasta bulunan araziler oluşturmaktadır. Kahramanmaraş’ta arazi dağılımı dağınık bir yapı arz etmekle birlikte tarıma uygun olan alanlar azımsanmayacak ölçüde %26’lık paya sahiptir.

İlde; buğday, kırmızı biber, çerezlik ayçiçeği, üzüm, ceviz ve kayısı ön plana çıkan ürünlerdir.

Kaynak: TÜİK, Bölgesel Göstergeler Veritabanı, 2012

Kaynak: Kahramanmaraş Tarım, Gıda ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2012-2016 Stratejik Plan Organik Tarım

Kahramanmaraş’ta ayrıca organik tarıma yönelik uygulamalar (sebzecilik ve zeytincilik ağırlıklı)  son dönemlerde gerçekleşmeye başlanmıştır. Artmaya başlayan organik tarım uygulamaları neticesinde ilde; buğday, defne, elma, kayısı, kiraz, mercimek, nohut, üzüm, ceviz, mürdümük ve yem bitkileri organik olarak yetiştirilebilmektedir. İlde 2012 yılı itibariyle 41 çiftçi organik tarım faaliyetleriyle uğraşmakta 2578 hektar alanda 41.196 ton üretim gerçekleşmektedir.

Örtü Altı Tarım Uygulamaları
Son yıllarda örtü altı tarım uygulamalarının yaygınlaşmaya başladığı Kahramanmaraş' ta 2012 yılı itibariyle 10 dekar cam 32 dekar ise plastik sera ile üretim gerçekleştirilmektedir. Akdeniz bölgesinin ılıman iklimine sahip, güneşlenme süreleri açısından yeterli ve Gaziantep, Kayseri gibi büyük tüketici kentlere olan yakınlığı nedeniyle örtü altı tarım alanında yatırım yapacak kişi ve firmalar açısından ilimizde önemli yatırım potansiyeli olduğu düşünülmektedir.

Hayvansal Üretim
Türkiye’deki keçilerin %2,3’üne sahip olan Kahramanmaraş; özellikle son yıllarda Türkiye’nin sayılı hayvan borsalarından birine sahip olan Elbistan ilçesinde gerçekleşen yatırımlarla büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinde de önemli bir yer edinmeye başlamıştır.

Kaynak: TÜİK, Bölgesel Göstergeler Veritabanı, 2012 

Kahramanmaraş İli Tarımsal Yatırım ve Üretim Stratejik Planı
İlimizin tarım potansiyelinin daha etkin şekilde değerlendirilmesi amacıyla Ajansımız desteği ile K.Maraş İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından hazırlanan 2012-2016 yıllarını kapsayan K.Maraş Tarımsal Yatırım ve Üretim Stratejik Planı’na göre 4 stratejik alan belirlenmiş olup bu alanlarda ulaşılması hedeflenen amaçlar aşağıda belirtilmiştir.

Stratejik Alan 1: Tarımsal Üretim Potansiyelinin Etkin Kullanımı

• Bitkisel üretimi geliştirmek, ürün çeşitliliğini artırmak
• Hayvansal üretimi artırmak
• Kırsal nüfusu korumak ve bu nüfusun sosyal kültürel gelişimine destek olmak
• İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün etkinliğini artırmak
• Tarımsal iş gücünün niteliğini geliştirmek ve tarımsal alanda istihdamını sağlamak
• Tarımsal üretim desteklerinin etkinliğini artırmak

Stratejik Alan 2: Üretimde Verimlilik

• Bitkisel üretimde verimliliği artırmak
• Hayvancılıkta verimliliği artırmak
• Su kaynaklarını etkin ve verimli kullanmak
• Tarımsal arazileri etkin ve verimli kullanmak
• Tarımsal üretimde Ar-Ge faaliyetlerinin etkinliğini artırmak

Stratejik Alan 3: Katma Değerli Üretime Yönelik Yatırımlar

• Tarım ticaretini geliştirmek
• Özel yöresel ürünlerin ulusal ve uluslararası pazarlarda rekabet gücünü artırmak
• Tarımsal üretimde modern tekniklerin kullanımı ve sanayileşme

Stratejik Alan 4: Gıda Güvenliğinin Sürekliliği

• Gıda güvenliğini ve güvenilir gıda üretimini sağlamak

Kahramanmaraş’ın ekonomik yapısı Cumhuriyet’in kuruluşundan 1980’li yıllara değin tarım, hayvancılık ve küçük el sanatlarına dayalı olarak gelişme göstermiştir. Gerek coğrafi konumu gerekse de iklim yapısının ekip biçmeye elverişli olması nedeniyle başlarda tarım, ekonominin öncü sektörü olmuştur.

Kahramanmaraş’ın 1984 yılından sonra kalkınmada öncelikli iller arasına girmesiyle birlikte kente verilen teşvikler sonucunda tekstil sektörüne yönelik önemli yatırımlar gerçekleştirilmiştir. Teşvikten en fazla yararlanan sektörler tekstil ve gıda sanayi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Geçmişten gelen geleneksel el sanatlarından alüminyum ve bakırcılığın uzantısı olarak metal mutfak eşyaları sektörü de aynı sanayileşme eğiliminden payını oldukça önemli ölçüde almıştır. Bu sebepten ötürü metal mutfak eşya sektörü tekstilden sonra gelen ikinci önemli sektördür.

Tarım ve gıda sektörlerinde ise bazı ürünlerde Türkiye’deki üretimin en yüksek seviyelerine ulaşılmıştır. Tarıma dayalı sektörlerden toz ve pul bibercilik sanayileşmeye paralel olarak gelişme eğilimindedir. Kentin ülkemizde ün kazanmasına yola açan dondurma sektörü en hızlı gelişen sektörler arasındadır. Kahramanmaraş dondurması sanayileşmeden büyük ölçüde etkilenmiş, ülkemiz sınırlarını aşmış ve öncelikle yakın ülkeler ve ABD, daha sonra da tüm dünya ülkelerine yayılma sürecine girmiştir. Sektör markalaşma açısından kentin diğer alt sanayi dallarından farklılaşma eğilimi göstermiştir. Kentin tanıtımında büyük rol oynayan sektör ünü yurtdışına taşan markalarıyla öne çıkmaktadır.

Son yıllarda sunduğu avantajlar sayesinde yukarıdaki sayılan sektörler dışında kağıt ve çimento gibi alanlarda da bölge sanayicisinin entegre yatırımlarına ev sahipliği yapan ilimiz, özellikle gıda konusunda ülkenin bilinen markalarının yatırım kararlarında alternatif yerler arasında bulunmaya başlamıştır.

Genel olarak Kahramanmaraş ekonomisine yön veren dinamizm sağlayan sektörler; tekstil, metal mutfak eşyası, gıda, kâğıt sanayi ve kuyumculuktur.

Kahramanmaraş’ta sanayinin sektörel dağılımına bakıldığında, 17 sanayi kolunda toplam 1.028 sanayi tesisinin faaliyet gösterdiği görülmektedir. Kahramanmaraş Sanayi ve Ticaret Odası(KMTSO) 2012 yılı verilerine göre bunların 271’i tekstil ve konfeksiyon, 163’ü gıda, 77’si mutfak eşyaları, 105’i yapı, 18’i kağıt ve ambalaj konusunda faaliyet göstermektedir. Bu tesislerde toplam 51.093 kişi istihdam edilmektedir.

Kaynak: Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası, 2012 

K.Maraş sanayisi Sanayi Sicil kayıtları göz önünde bulundurularak incelendiğinde tekstil, gıda, madencilik ve madeni eşyalar sektörünün ön plana çıktığı ilimizde istihdamın yaklaşık %63’lük kısmının tekstil sektöründe olduğu görülmektedir.

K.Maraş Sanayi Sicil Envanteri

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2013 Kahramanmaraş mevcut sektörleriyle ve potansiyel yatırım alanlarıyla güçlü adımlarla ilerlemektedir. 2009-2013 yılında düzenlenen 320 adet yatırım teşvik belgesi ile planlanan 4.790.000.000 TL toplam sabit yatırım gerçekleştiğinde yaklaşık 10.500 kişiye istihdam olanağı sağlanacaktır.

Kahramanmaraş Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı(2009-2013)

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

Tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan Kahramanmaraş eski kervan yollarının geçiş noktası niteliğinde bir konuma sahiptir. Maraş’ın en az 4 bin yıllık bilinen bir adı ve 12.000 yıl öncesine giden bir tarihi vardır. Sırasıyla Hitiler, Asurlar, Makedonyalılar, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular ve Osmanlılara ev sahipliği yapan kent; I. Dünya Savaşı’nda gösterdiği direniş mücadelesi ile Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyasıyla onurlandırılmıştır. Dünyanın sayılı madalyalı şehirlerinden biri olan Maraş'a Kurtuluş Savaşı sırasında halkın gösterdiği direnişten dolayı 7 Şubat 1973' de TBMM tarafından “Kahraman” unvanı verilerek adı Kahramanmaraş olarak değiştirilmiştir.

Gerek coğrafi konumu gerekse de farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmasından ötürü Kahramanmaraş; kültür ve doğa turizmi potansiyeline, flora zenginliğine ve yöresel mutfak kültürüne sahiptir. Turizm çeşitliliğinin olduğu ilde kültür turizmi, inanç turizmi ve doğa turizmi öne çıkmaktadır. Kent merkezinde birçok gezip görülecek yer bulunmaktadır. Bunlar arasında Kahramanmaraş Kalesi, Kent Müzesi, Kapalıçarşı, Ulu Camii ve Taş Medrese öne çıkan yerlerdir. İl ayrıca İnanç Turizmi için de iyi bir potansiyeli bünyesinde barındırmaktadır. Afşin ilçesinde yer alan Eshab-ı Kehf Külliyesi inanç turizmi açısından önemli bir uğrak noktasıdır.
Kentin turizm potansiyelini canlandıracak bir konu son dönemlerde kent merkezinde yer alan bir evde kaçak kazı sonucu bulunan taban mozaikleridir. Antik kent Germenikya’ya ait olan taban mozaikleri gerek mozaik alanında çalışmalar yürüten araştırmacıların gerekse de turistlerin ilgisini çekmesi beklenmektedir. 

İlde bulunan mozaiklerin araştırılması ve uluslararası alanda tanıtılmasına yönelik olarak DOĞAKA’nın destekleriyle V. Uluslararası Mozaik Corpusu Sempozyumu 2011 yılında Kahramanmaraş’ta gerçekleştirilmiştir. Sempozyuma yurtiçi ve yurtdışından birçok akademisyen ve araştırmacı katılarak mozaik ve arkeoloji alanlarında sunumlar gerçekleştirilmiş, Kahramanmaraş mozaiklerinin uluslararası tanıtımı sağlanmıştır.

Tarihi ve kültürel değerleri ile olduğu kadar Kahramanmaraş Kapıçam, Başkonuş ve Yavşan yaylaları ile birçok bitki topluluğuna ev sahipliği yapmaktadır. 

Kahramanmaraş iki yıldız ile dört yıldız arasında değişen otelleri ile konaklama açısından gerek yerli gerekse de yabancı turistler için çeşitli olanaklar sunmaktadır.  Ulaşım bakımından ise kentin Akdeniz, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu bölgeleriyle karayolu bağlantısı mevcuttur. Otobüs terminali kent merkezinde ve ulaşımı oldukça kolaydır. Haftanın her günü İstanbul’dan direk uçuşlar bulunmakla birlikte Ankara’dan direk uçuşlar haftanın farklı günlerinde olabilmektedir. Havaalanı kent merkezine 8 km uzaklıktadır.

Öne Çıkan Yerler

Eshab-ı Kehf; Selçuklular devrinde Eshab-ı Kehf Mağarasının Afşin yakınlarında olduğuna inanılmaktadır. 13. yy ın birinci yarısında Selçuklu Devleti buraya bir tekke, mescit ve bir de medrese yaptırmıştır. Selçuklular devrinde külliyenin yapılması esnasında burada kilisenin bulunması Anadolu Hıristiyanlarının mağara arkadaşlarının da burada uyuduklarına inandıklarını gösterir. 2012 yılında Ajansımız tarafından gerçekleştirilen 1. Uluslararası Eshab-ı Kehf Sempozyumu, bölgenin tanıtımı noktasında bugüne kadar atılmış en önemli adım olarak kabul görmektedir.
Kahramanmaraş Kalesi; Kentin ortasında, yığma bir tepe üzerinde bulunan kale Hitit, Roma ve Osmanlı dönemlerinde kullanılmış ve çeşitli devirlerde onarımlar görmüştür.  

Hurman kalesi; Afşin'in Marabız Köyünde Hurman Çayının kuzeyindeki sarp kaya üstündedir. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak tekniğinden Bizans döneminde inşa edildiği sanılmaktadır. İçinde su ve yiyecek depoları, asker barınakları, kilise vardır.

Uludaz Uğur Böcekleri; Kahramanmaraş il sınırları içerisindeki doğu uzantısında yer alan 2.273 metre yükseklikteki Çimen Dağı Uludaz Tepesinde sürü halinde bulunan yedi noktalı uğur böcekleri yılın belirli dönemlerinde (Ağustos ayı) 1.500 metreden başlayarak 2 bin 271 metreye kadar aşırı yoğunlukta görülebilmektedir.

Elbistan Pınarbaşı; Elbistan ilçesinin Pınarbaşı Mahallesinde yer alan Ceyhan Nehrinin kaynağını oluşturan mesire alanı kaynayan suları ve yeşil bitki örtüsüyle özellikle yaz aylarında doğa severlerin akınına uğramaktadır.
Ilıca Termal Kaplıcaları: Berit dağlarının eteğinde Kahramanmaraş’a 72 km mesafede bulunan Ilıca kaplıcaları son yıllarda özellikle doğası ile ilimizin önemli turizm alanları arasında yer almaktadır.

Ekinözü İçmeleri: Ekinözü ilçe merkezine 2 km mesafede bulunan ve birbirine çok yakın üç ayrı noktada çıkan Ekinözü içmeleri Güneydoğu ve Doğu Anadolu illeri başta olmak üzere çevre illerden yoğun şekilde ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır. 

Mutlaka Görülmesi Gereken Diğer Yerler

• Kahramanmaraş Müzesi, Kahramanmaraş Kalesi
• Kapalıçarşı, Ulu Camii ve Taş Medrese
• Kapıçam Tabiat Parkı, Başkonuş ve Yavşan Yaylaları
• Menzelet Barajı ve Ali Kayası
• Döngel Mağaraları, Yeşilgöz
• Hançere Vadisi, Göksun

Kahramanmaraş yer altı ve yer üstü kaynaklar bakımından Türkiye’nin en önemli illerinden biridir. Çevresinde bulunan akarsu ve baraj gölleri ise ilin adeta bir su diyarı olduğunun göstergeleri arasındadır.

Hidroelektrik
Toplam uzunluğu 425 km olan Ceyhan Nehrinin 190 km’ lik kısmının Kahramanmaraş il sınırları içerisinde bulunması ve bu nehrin dar ve derin vadiler içinde akıyor olması hidroelektrik santrali yapımı için çok elverişli bir durum yaratmış ve bu nehir üzerinde ilki 1958 yılında elektrik üretimine başlayan Ceyhan HES olmak üzere toplam 14 adet hidroelektrik Santrali kurulmuş, 7 büyük projenin ise inşaatı devam etmektedir. Projelerin tamamlanması ile birlikte kentin hidroelektrik gücü yaklaşık 800 megavata ulaşacaktır.

Linyit
İl madencilik yönünden de oldukça zengin bir konumda yer almaktadır. Linyit, kiremit, kireçtaşı, barit, demir, krom ve manganez madenleri öne çıkmaktadır. 

Kahramanmaraş ilinin Afşin ve Elbistan ilçeleri sınırlan içerisinde yer alan havzada toplam 3,25 milyar ton linyit bulunmaktadır. Gerek ülkemizin artan enerji ihtiyacının karşılanması, gerekse diğer linyit sahalarına göre daha ekonomik örtü/linyit oranı ile Afşin-Elbistan Linyit Havzası, öncelikle değerlendirilmesi gereken saha olma özelliğine sahiptir. Havzada halen 4 x 344 MW gücündeki Afşin- Elbistan (A) Termik Santrali 1984 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. 4* 360 MW gücündeki Afşin- Elbistan (B) Termik Santrali ise 2005 yılından itibaren ülkemiz enerjisini yerli kaynaklarla üreten tesisler arasında yerini almıştır.

Küresel çapta yaşanan ekonomik krizlere rağmen Kahramanmaraş son yıllarda göstermiş olduğu ekonomik performans ile ihracat düzeyini arttırma eğilimi izlemekte ancak Türkiye’nin genel eğilimine paralel olarak dış ticaret açığı verilmektedir. 2013 yılında Kahramanmaraş 796 milyon $ ihracat performansı sergilerken 1.157 milyon $ değerinde ithalat gerçekleştirmiştir.

İlin 2013 Yılı ihracat verilerine mal grupları bazında baktığımızda tekstil ve hammaddeleri ihracatının birinci sırada geldiği görülmektedir.

Tekstil ve hammaddelerini, demir ve demir dışı metaller ile hazır giyim ve konfeksiyon ürünleri takip etmektedir.
Kahramanmaraş’ta faaliyet gösteren firmalar bugün İtalya, Irak, Brezilya başta olmak üzere Avrupa, Ortadoğu ve Güney Amerika gibi dünyanın dört bir tarafına ürün ihraç etmektedir. 2013 yılında Kahramanmaraş’tan toplam 119 ülkeye ihracat gerçekleştirilmiştir. 

2013 Yılında İhracat yapılan ilk 10 ülke (Milyon ABD Doları)

Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi, 2013 

Kahramanmaraş İlinde ayakkabı üretiminin geleneksel bir yönü bulunmaktadır. Eski yöntemlerle elde dikilen yemeni üretimi halen devam etmekte olup özellikle film endüstrisi tarafından ilgi gösterilmektedir.

Mevcut üretim genellikle küçük işletmeler üzerinden yürütülmektedir. Üretim metodu emek yoğun bir şekilde devam etmekte olup makineleşme oranı yüksek değildir. Ürün çeşitliliği noktasında bayan ayakkabısı üretimi önemli bir yer tutmaktadır.

Tablo Ayakkabı Üretim Bilgileri

Kahramanmaraş İlinde Kültür Balıkçılığı TR63 ve Türkiye ile birlikte incelenmiş ve aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

TR63 Bölgesi Su Ürünleri Yetiştiricilik Miktarı (Ton), TÜİK 2012

1990’ların sonuna kadar sadece kara tesislerinde bulunan alabalık çiftliklerindeki küçük üretimlerin yer aldığı bölgemizde özellikle Kahramanmaraş’ta yapımı tamamlanan barajlarda alabalık ve Hatay sahillerinde levrek ve çipura üretimi için kurulan kafes tesisleri ile birlikte 2000’li yılların başından itibaren hem ürün çeşitliliği artmış hem de üretim rakamları hızlı bir şekilde yükselmiştir.  Özellikle 2009’da Kahramanmaraş ilimizin alabalık üretimi rekor düzeye ulaşmasıyla bölgenin toplam üretim rakamı da aynı yıl en yüksek değere ulaşmıştır.  Takip eden yılda özellikle Kahramanmaraş’ın alabalık üretimdeki ciddi bir düşüşle yaşanan toplam üretimdeki düşüş son iki yılda tekrar yükselişe geçmiştir.

1990’lı yıllarda Türkiye alabalık üretiminde ilk 5 il arasında yer alan Kahramanmaraş son on yılda sırasını koruyamamış ve 11. sıraya kadar gerilemiştir. Balıkçılık potansiyelinin mevcut barajlara göre daha yüksek olduğu değerlendirilen Ekinözü’nde, Elbistan’da ve Kahramanmaraş’ın kuzey bölgelerinde yapımı devam eden barajların tamamlanması ve buralarda balıkçılık tesislerinin kurulmasıyla birlikte ilin tekrar sektörde ilk 5 üreticisi arasına girmesi beklenmektedir.

Bölgede Kahramanmaraş ortalama %70’lik pay ile her zaman en büyük üretici olarak karşımıza çıkmakta olup,  Türkiye toplam alabalık üretiminin yaklaşık %1,5’ini tek başına karşılamaktadır.  Kahramanmaraş sektörde üretim rakamlarından ziyade çevre illerdeki büyük tesislere üretim yapan 2 adet büyük kuluçkahane ve bir adet işleme tesisi ile Türkiye’nin alabalıkta yumurtadan işlenmiş ürüne kadar bütün süreçlerin yer aldığı nadir illerden bir tanesidir.

Üretim rakamları dışında tesis sayı ve kapasiteleri de sektörün bölgedeki konumunu görmemizi kolaylaştıracaktır. TR63 Bölgesi Su Ürünleri Üretim Tesisleri, GTHB 2014

Üretim rakamlarında olduğu gibi tesis sayısı ve kapasite bakımından da bölge lideri olan Kahramanmaraş aynı zamanda bölgede üreticilerin örgütlendiği tek ildir.

Sektörün bölgemizdeki ihracat değerlerine bakıldığında bölgenin gıda ihracatında önemli bir paya sahip olan Hatay’ın açık bir şekilde su ürünleri ihracatında da önde olduğu görünmektedir. Kahramanmaraş’ta bulunan ve 5000 ton/yıl kapasiteli ülkenin en büyük tesislerinden birisi olan alabalık işleme tesisinde işlenip paketlenen yıllık yaklaşık 25 Milyon $’ değerinde alabalığın özellikle Kuzey Avrupa ve Rusya’ya ihracatının üretici firmanın diğer ürünleri birlikte farklı iller üzerinden ihraç edildiği bilinmektedir. (Kahramanmaraş İçsu Ürünleri Yetiştiricileri Üretici Birliği)

TR63 Bölgesi Su Ürünleri İhracatı, TÜİK 2013